ഇന്ത്യന്‍ മാന്ത്രികതയുടെ ചരിത്രത്തില്‍ ഒരു അമരതാരമായി തിളങ്ങുന്നു പി.സി. സര്‍കാര്‍ സീനിയര്‍. 'ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മഹാനായ മജീഷ്യന്‍' (The World's Greatest Magician) എന്ന സ്വയം പ്രഖ്യാപിത ടൈറ്റിലുമായി അദ്ദേഹം ലോകമെമ്പാടും വേദികളില്‍ തന്റെ മാജിക് പ്രകടനം നടത്തി. പ്ര. പ്രോതുല്‍ ചന്ദ്ര സര്‍കാര്‍ എന്ന യഥാര്‍ത്ഥനാമത്തിലുള്ള ഈ മാന്ത്രികന്റെ ജീവിതം ഒരു അത്ഭുതമാണ്-ഒരു ഗ്രാമീണ കുട്ടിയുടെ സ്വപ്നങ്ങള്‍ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആഹ്ലാദരാവുകളാക്കി മാറ്റിയ ഒരു കഥ. 1913 ഫെബ്രുവരി 23-ന്, ബംഗാളിലെ താങ്കൈല്‍ ജില്ലയിലെ (ഇപ്പോള്‍ ബംഗ്ലാദേശിലെ) അഷേക്പുര്‍ എന്ന ചെറിയ ഗ്രാമത്തില്‍ ജനിച്ച അദ്ദേഹം, സാത്ത്യത്തിന്റെ ഏഴ് തലമുറകള്‍ക്കിടയിലെ മാന്ത്രിക കുടുംബത്തിലായിരുന്നു. പിതാവ് ഭഗവാന്‍ ചന്ദ്ര സോര്‍കാര്‍, മാതാവ് കുസും കമിണി-അവര്‍ക്ക് ഒരു ഇളയ സഹോദരന്‍ ആതുല്‍ ചന്ദ്ര. മാന്ത്രികത അദ്ദേഹത്തിന്റെ രക്തത്തിലുണ്ടായിരുന്നു; 'ഉറങ്ങുമ്പോള്‍ മാന്ത്രികതയോട് ശ്വാസമെടുക്കുകയും, ഉണരുമ്പോള്‍ അതിനായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു' എന്ന് അദ്ദേഹം തന്നെ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
ശൈശവകാലം മുതല്‍ സര്‍കാറിന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ മാന്ത്രികതയുടെ തീപ്പൊരി കത്തി. കുട്ടിക്കാലത്തെ കളികളില്‍ ചോക്കും പേപ്പറും കൊണ്ട് ലളിതമായ തന്ത്രങ്ങള്‍ പരിശീലിക്കുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. താങ്കൈല്‍ ഷിബ്‌നാത്ത് ഹൈസ്‌കൂളില്‍ നിന്ന് 1929-ല്‍ ഫസ്റ്റ് ക്ലാസ് ബിരുദത്തോടെ പാസായി. പിന്നീട് കരോട്ടിയ കോളേജില്‍ നിന്ന് 1931-ല്‍ ഐ.എ. (ഇന്റര്‍മീഡിയറ്റ് ഇന്‍ ആര്‍ട്‌സ്) ഡിഗ്രി നേടി, ആനന്ദമോഹന്‍ കോളേജില്‍ മാത്തമാറ്റിക്‌സില്‍ ഓണേഴ്‌സോടെ ബി.എ. പരീക്ഷ പാസ്സായി. ഒരു ബുദ്ധിമാനായ വിദ്യാര്‍ത്ഥിയായിരുന്ന അദ്ദേഹം, എഞ്ചിനീയറിങ് പഠനത്തിന് തയ്യാറെടുക്കുകയായിരുന്നു. എന്നാല്‍ 21-ാം വയസ്സില്‍, സമൂഹത്തില്‍ അക്കാലത്ത് നിന്ദ്യമായി കണ്ടിരുന്ന മാന്ത്രികതയെ തൊഴിലായി തിരഞ്ഞെടുത്തു. ഗണപതി ചക്രവര്‍ത്തി എന്ന മഹാനായ മാന്ത്രികനായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗുരു. 'മാന്ത്രികത എന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ അവിഭാജ്യ ഭാഗമാണ്' എന്ന് അദ്ദേഹം സ്വയം പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഈ പ്രഖ്യാപനം ലോകത്തിന്റെ മാന്ത്രിക ചരിത്രത്തെ മാറ്റിമറിച്ചു.
പ്രൊഫഷണല്‍ ജീവിതത്തിന്റെ തുടക്കം 1930-കളുടെ മധ്യഭാഗത്താണ്. കൊല്‍ക്കത്തയിലെ ക്ലബ്ബുകളിലും സര്‍ക്കസുകളിലും തിയറ്ററുകളിലും പെര്‍ഫോമാന്‍സുകള്‍ ആരംഭിച്ചു. സ്വയം പ്രൊമോട്ട് ചെയ്ത്, പത്രങ്ങളില്‍ സ്വന്തം റിവ്യൂകള്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച്, അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധ നേടി. ജപ്പാനിലേക്കുള്ള ആദ്യത്തെ ടൂര്‍ 1930-കളില്‍ തന്നെ നടന്നു, അവിടെ ലക്ഷക്കണക്കിന് പ്രേക്ഷകരെ ആകര്‍ഷിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഷോകള്‍ സാധാരണ മാന്ത്രികതയല്ല-അതാണ് ഇന്ത്യന്‍ മാന്ത്രികതയ്ക്ക് പുതിയ സാംസ്‌കാരിക പശ്ചാത്തലം നല്‍കിയത്. 'ഇന്ദ്രജാല്‍' (Indrajal) എന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിഗ്‌നേച്ചര്‍ പ്രൊഡക്ഷന്‍, പാരമ്പര്യ ഇന്ത്യന്‍ തന്ത്രങ്ങളും ആധുനിക ശാസ്ത്രവും സമന്വയിപ്പിച്ചു. താജ്മഹല്‍ പോലുള്ള വേദി ഡിസൈനുകള്‍, വരയ്ക്കപ്പെട്ട ആനകള്‍, മുഗള്‍ കോര്‍ട്ട് ഡ്രസ്സുകളിലുള്ള അസിസ്റ്റന്റുമാര്‍-ഇതെല്ലാം ഒരു സിനിമാറ്റിക് സ്‌പെക്ടാക്കിള്‍ ആയിരുന്നു. പ്രശസ്തമായ തന്ത്രങ്ങള്‍: റോപ്പ് ട്രിക്, ഫ്ൈളയിങ് കാര്‍പെറ്റ് (ഉഡനക്കമ്പല്‍), എക്‌സ്-റേ ഐസ് (എക്‌സ്-റേ കണ്ണുകള്‍), സ്പുട്‌നിക് റോക്കറ്റ് ഇല്യൂഷന്‍, ഫെസ്റ്റിവല്‍ ഇന്‍ കല്‍ക്കത്ത ഇല്യൂഷന്‍, സോയിങ് ത്രൂ എ ലേഡി (സ്ത്രീയെ മുറിക്കല്‍). ഈ തന്ത്രങ്ങള്‍ മിസ്റ്ററി, ബ്യൂട്ടി, ഡ്രാമ, കോമഡി, വിഷ്വല്‍ ആര്‍ട്ടിസ് എന്നിവയാല്‍ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു.
അന്താരാഷ്ട്ര വേദികളിലേക്കുള്ള ചുവടുവയ്പ്പ് 1950-ല്‍ ചിക്ക്‌ഗോയിലെ ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ബ്രദര്‍ഹുഡ് ഓഫ് മജീഷ്യന്‍സിന്റെ കണ്‍വെന്‍ഷനിലായിരുന്നു. 'ഐലെസ് സൈറ്റ്' (കണ്ണടച്ച് ബ്ലാക്ക്ബോര്‍ഡ് വായിക്കല്‍) പോലുള്ള ആക്ടുകള്‍ അവതരിപ്പിച്ചെങ്കിലും, ചില മജീഷ്യന്മാരെ ചതിയ്ക്കല്‍ ആരോപിച്ചത് വിവാദമായി. ജര്‍മന്‍ മജീഷ്യന്‍ കലനാഗിന്റെ (ഹിറ്റ്‌ലറുടെ പ്രിയപ്പെട്ടവന്‍) ആരോപണങ്ങള്‍ക്കെതിരെ മാജിക് കമ്യൂണിറ്റി സര്‍കാറിനെ പിന്തുണച്ചു. 1955-ല്‍ പാരിസില്‍ 'ഇന്ദ്രജാല്‍' പ്രീമിയര്‍ ചെയ്തു, അത് പാശ്ചാത്യരെ ഞെട്ടിച്ചു. 1950-ല്‍ പാരിസിലെ പ്ലേസ് ഡി ലോപ്പറ, ചാമ്പ്‌സ്-എലിസീസ് തെരുവുകളില്‍ കണ്ണുകൊട്ടി് സൈക്കിള്‍ ചവിട്ടിയത് ഒരു അത്ഭുത കഥയാണ്-അത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധൈര്യത്തിന്റെ തെളിവ്. എന്‍ബിസി ടിവിയില്‍ ന്യൂയോര്‍ക്കില്‍ പെര്‍ഫോം ചെയ്തു, സോവിയറ്റ് യൂണിയനിലും ടൂര്‍ നടത്തി.
എന്നാല്‍ സര്‍കാറിന്റെ ഏറ്റവും രസകരവും ഞെട്ടിക്കുന്നതുമായ സംഭവം 1956-ലെ ബിബിസി പാനോറാമ പ്രോഗ്രാമിലെ സോയിങ് ത്രൂ എ ലേഡി ആക്ടാണ്. ലണ്ടനിലെ ഡ്യൂക്ക് ഓഫ് യോര്‍ക്ക് തിയറ്ററിലെ ഷോയ്ക്ക് പ്രചാരണത്തിനായി ബിബിസി ക്ഷണിച്ചു. 17-കാരിയായ അസിസ്റ്റന്റ് ദിപ്തി ദേവിനെ ട്രാന്‍സിലാക്കി, ഭയങ്കരമായ ബസോ സോ ഉപയോഗിച്ച് അവളെ കട്ട് ചെയ്യുന്നത് കാണിച്ചു. പിന്നീട് അവളെ ഉണര്‍ത്താന്‍ ശ്രമിച്ച് പരാജയപ്പെട്ട്, മുഖം കറുത്ത തുണിയാല്‍ മൂടി, അവതാരകന്‍ റിച്ചാര്‍ഡ് ഡിംബിള്‍ബി അത്യാഹിതം പറഞ്ഞ് ഷോ അവസാനിപ്പിച്ചു. പ്രേക്ഷകര്‍ ഞെട്ടി-ഒരു യഥാര്‍ത്ഥ കൊലപാതകം കണ്ടു എന്ന് വിശ്വസിച്ച് ബിബിസി എക്‌സിക്യുട്ടീവ് ബോര്‍ഡ് മെമ്പോഴ്‌സ് പൊട്ടിത്തെറിച്ചു! നൂറുകണക്കിന് കോളുകള്‍, അടുത്ത ദിവസത്തെ ഹെഡ്ലൈനുകള്‍: 'ഗേള്‍ കട്ട് ഇന്‍ ഹാഫ് - ഷോക്ക് ഓണ്‍ ടിവി!' ഈ സ്റ്റണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഷോകള്‍ സോള്‍ഡ് ഔട്ടാക്കി, ഇന്ത്യന്‍ മാന്ത്രികതയെ ലോകത്തിന് പരിചയപ്പെടുത്തി. 'പൂര്‍വീയ മാന്ത്രികത കൈകളുടെ തന്ത്രങ്ങളല്ല, മനസ്സിന്റെ ശക്തിയാണ്' എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ഈ സംഭവം ടിവി മാജിക്യുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ സൈക്കോളജിക്കല്‍ ഇവന്റാണ്.
സര്‍കാറിന്റെ ജീവിതത്തില്‍ വിജ്ഞാനപ്രദമായ ഭാഗം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങള്‍. കോളേജ് കാലത്ത് തന്നെ 'ഹിപ്‌നോട്ടിസം', 'മെസ്മറിസം', 'മാജിക്' തുടങ്ങി 22-ലധികം പുസ്തകങ്ങള്‍ എഴുതി. 'മാജിക് ഫോര്‍ യൂ' (1966), 'ഹിന്ദു മാജിക്' (1983), 'ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മാജിക്' (1970) എന്നിവ ബംഗാളി, ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷകളില്‍. പത്രങ്ങളില്‍ റെഗുലര്‍ കോണ്‍ട്രിബ്യൂട്ടര്‍ ആയിരുന്നു. 1938-ല്‍ ഡോ. പ്രമഥ നാഥ് മജുമ്ദാറിന്റെ മകള്‍ ബസന്തി ദേവിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു; അവര്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രചോദനമായിരുന്നു. മൂന്ന് മകന്മാര്‍: മാനിക്ക് സര്‍കാര്‍ (ആനിമേറ്റര്‍), പി.സി. സര്‍കാര്‍ ജൂനിയര്‍, പി.സി. സര്‍കാര്‍ യംഗ് (മജീഷ്യന്മാര്‍). പേരക്കുട്ടികളായ പിയ സര്‍കാര്‍, മാനേക സര്‍കാര്‍, മൗബാനി സര്‍കാര്‍, മുമ്താസ് സര്‍കാര്‍ എന്നിവര്‍ കലയുടെ മറ്റു മേഖലകളില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു.
അവാര്‍ഡുകളുടെ പട്ടികയില്‍ പത്മശ്രീ (1964), സ്ഫിങ്ക്‌സ് (മാജിക് ഓസ്‌കാര്‍, 1946, 1954), ഗോള്‍ഡന്‍ ലോറല്‍ (ജര്‍മനി, 1956), റോയല്‍ മെഡലിയന്‍ (ജര്‍മന്‍ മാജിക് സര്‍ക്കിള്‍). കൊല്‍ക്കത്തയിലെ ജാദുസമ്രാട്ട് പി.സി. സോര്‍കാര്‍ സരണി എന്ന തെരുവ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരില്‍. 2010-ല്‍ ഇന്ത്യ പോസ്റ്റ് സ്മാരക സ്റ്റാമ്പ് പുറത്തിറക്കി.
എന്നാല്‍ ഈ മഹാനായ മാന്ത്രികന്റെ ജീവിതം ഒരു ഡ്രാമാറ്റിക് എന്‍ഡിങ്ഗോളില്‍ അവസാനിച്ചു. 1970-ല്‍ ഡോക്ടര്‍മാര്‍ വിശ്രമം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചിട്ടും, 1971-ല്‍ ജപ്പാനിലേക്ക് ടൂര്‍ ചെയ്തു. ജനുവരി 6-ന്, ഹോക്കൈഡോയിലെ അസഹികാവയില്‍ 'ഇന്ദ്രജാല്‍' ഷോ അവസാനിപ്പിച്ച് വേദിയില്‍ നിന്ന് ഇറങ്ങുമ്പോള്‍ ഹൃദയാഘാതത്താല്‍ 57-ാം വയസ്സില്‍ മരിച്ചു. മകന്‍ പി.സി. സര്‍കാര്‍ ജൂനിയര്‍ കരാര്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കി. ലോകമെമ്പാടും ദുഃഖം; ജപ്പാന്‍, യു.കെ., യു.എസ്.എ., സോവിയറ്റ് യൂണിയന്‍ സര്‍ക്കാരുകള്‍, ഇന്ത്യന്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിര ഗാന്ധി എന്നിവര്‍ അനുശോചനം അറിയിച്ചു. 'ഇന്ത്യന്‍ മാന്ത്രികതയുടെ ഗ്ലോറിയസ് ചാപ്റ്റര്‍ അവസാനിച്ചു' എന്ന് ഇന്ദിര പറഞ്ഞു.
പി.സി. സര്‍കാര്‍ സീനിയര്‍ 'മോഡേണ്‍ ഇന്ത്യന്‍ മാജിക്കിന്റെ പിതാവ്' എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. പാശ്ചാത്യ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പുകളെ തകര്‍ത്ത്, ഇന്ത്യയെ മിസ്റ്റിക്കല്‍ ഈസ്റ്റ് എന്നല്ല, ആധുനികവും പാരമ്പര്യവുമായ ഒരു നാടായി അവതരിപ്പിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകന്മാര്‍ വഴി പാരമ്പര്യം തുടരുന്നു. സര്‍കാറിന്റെ ജീവിതം പറയുന്നത്: സ്വപ്നങ്ങള്‍ക്ക് പരിധികളില്ല, മാന്ത്രികതയ്ക്ക് ഭൂമികയില്ല. ഒരു ഗ്രാമീണ കുട്ടി ലോകത്തെ ഞെട്ടിച്ച ഈ കഥ, ഇന്നും പ്രചോദനമാണ്. -മജീഷ്യന്‍ RC Bose
